Sanat ve Sorumluluk

Bahtin'in erken dönem denemelerinin bir araya getirilmesinden oluşan Sanat ve Sorumluluk, yüzyılın en önemli edebiyat kuramcılarından biri olan yazarın daha sonraki eserlerine ışık tutması açısından çok önemli bir çalışmadır. Bahtin daha sonra detaylı bir şekilde yeniden ele alacağı yazar-kahraman ilişkisine dair düşüncelerini ilk kez bu denemelerde dile getirmiş ve geliştirmiştir. Bahtin'e göre, yazarın yarattığı karakterle kurduğu ilişki, bir öznenin kendinden başka bir özneyle, yani “ben”in “öteki” ile kurduğu ilişkidir. Dolayısıyla “yazar ve kahramanı” arasındaki ilişkiyi ele alırken, bir yandan estetik algının dinamiklerini ortaya koyar, bir yandan da çok daha genel bir özne teorisi geliştirir Bahtin. Ben nasıl kendi değerimi benim dışımdaki bir özne ile ilişkimden bağımsız olarak belirleyemiyorsam, yazar da kendi bütünlüğünü yarattığı kahramandan bağımsız olarak kuramaz; kendini yalnızca içeriden deneyimler ve hep eksik kalır. Estetik algıyı yaratan ve yazarın varoluşuna bir anlam kazandıran, yalnızca öteki ile –yani kahramanıyla– kurduğu ilişki, onunla yürüttüğü diyalogdur.